CÂY SẦU RIÊNG ĐẦU DÒNG

      Tại 462 tổ 11, thôn 4, xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước có vườn sầu riêng hơn 10 ha trồng giống sầu riêng Monthong (Thái Lan) từ năm 2001đến nay. Trong suốt 17 năm qua nhiều cây sầu riêng trong vườn bị bệnh hoặc bị các  loại côn trùng khác phá hoại, nhiều cây chết.

       Chuyện cây sầu riêng bị bệnh là thường tình vì ai trồng sầu riêng cũng biết loại cây này rất đỏng đảnh, ngay ở Đồng Nai cách đây 5-6 năm cũng có hơn 1.000 ha sầu riêng bị bệnh chết và Miền Tây cũng không hơn nhưng do lợi nhuận thu được từ cây sầu riêng quá cao  nên cây chết nông dân vẫn chấp nhận trồng lại.

       Nói về vườn sầu riêng 10 ha ở tổ 11, thôn 4, xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước khi cây chết nhà vườn mua giống tiếp tục trồng lại qua 17 năm trong vườn vẫn có 4 thế hệ sầu riêng trồng mới trên diện tích này. Nhưng lạ thay chỉ còn 5 cây sầu riêng Monthong trong quần thể đó vẫn nguyên lành, không hề hấn gì, không có vết tích sâu bệnh phá hoại.

       Hỏi chủ vườn đã dùng thuốc gì phun xịt mà 5 cây này an toàn như vậy ? Nhà vườn cho biết: “Vườn sầu riêng quá lớn, khi trồng được 5 năm cây mới phát bệnh, từ đó đến nay suốt 12 năm cây lớn lúc nào cũng có bệnh, do đó bệnh cây nào trị cây đó,  không kịp có thời gian làm đại trà đâu mà nhớ. Hàng tháng phải kiểm tra sâu đục thân phá hoại để tìm bắt chớ không thì cây sẽ gãy chết; cây xì mủ cũng phải tìm thuốc trị, nguy hiểm hơn là nấm Phytopthora làm cây vàng lá chết nhanh hàng loạt, kể cả rêu mọc đầy thân cây làm cây không phát triển được cũng không lo được”.

       Hiện giống cây trồng bị bệnh chết phần lớn có một phần lỗi của nhà làm giống, chọn cây để làm giống rất quan trọng chớ không phải "đúng tên" là được, bài học từ hàng ngàn hecta sầu riêng Đồng Nai bị chết, cam sành Hậu Giang bị bệnh vàng lá gân xanh, vàng lá thối rễ cũng xuất phát từ khâu chọn giống không đạt yêu cầu, yếu tố giống tốt cây sẽ có tỉ lệ bệnh thấp hơn.

       Nhận thấy 17 năm qua, 5 cây sầu riêng Monthong kháng được bệnh nên Công ty Cổ phần Giải pháp Nông nghiệp Tiên tiến (Công ty AA), 93 Hồ Bá Kiện, phường 15, quận 10 mua lại 5 cây sầu riêng này làm cây giống đầu dòng, ngày 24 tháng 5 năm 2018 Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bình Phước cấp giấy chứng nhận số 01/CNNG-SNN vườn cây đầu dòng, cây công nghiệp cây ăn quả lâu năm để chứng nhận nguồn giống kinh doanh.

       Năm cây đầu dòng Monthong này sống được 17 năm có chiều cao từ 13-15 m, đường kính gốc từ  40-60 cm, mỗi cây cho từ 50-120 trái/cây, cây chống chọi được nấm, các loại sâu, bệnh khá vững vàng, đáng liệt vào hàng “bách niên giai lão”.

       Cây đầu dòng là cây phải có năng suất chất lượng cao và ổn định, tính chống chịu vượt trội so với những cây cùng loại trong một quần thể, cây đầu dòng sẽ tạo ra cây "chuẩn" cấp 1, từ cây cấp 1 phát triển ra cây cấp 2 để đưa ra kinh doanh cho người nông dân trồng .

      Năm 2017 Công ty AA đã tiến hành thành lập vườn ươm cây sầu riêng để ghép từ 5 cây đầu đòng có đặt tính di truyền là kháng chịu bệnh tốt, năm 2019 bắt đầu có cây con để cung ứng cho thị trường Đông Nam bộ với vườn ươm nhà lưới 5.000 m², mỗi năm khả năng sẻ đáp ứng nhu cầu cho khu vực 300.000 cây sầu riêng giống.

       Sau đây là hình ảnh  cây sầu riêng Monthong đầu dòng (ảnh của Đinh Hoàng Tùng).

Ảnh và bài viết

Kỹ sư: Đinh Hoàng Tùng